ประเภทหัวพ่นสเปรย์ในอุตสาหกรรม: เลือกหัวให้ตรงงาน เคลือบ–ทำความสะอาด–กดฝุ่น ให้มีประสิทธิภาพ

บทนำ: “หัวพ่น” คือหัวใจของคุณภาพกระบวนการ

ในสายการผลิต หัวพ่นสเปรย์คือจุดที่แปลง แรงดันและอัตราการไหล ให้เป็น รูปทรงลำสเปรย์และขนาดหยด ที่กระทบต่อผลลัพธ์โดยตรง—ตั้งแต่การเคลือบผิว (coating), ทำความสะอาด (cleaning/CIP), ทำให้เย็น (cooling), เพิ่มความชื้น (humidification), กดฝุ่น (dust suppression) จนถึงดักจับก๊าซ (gas scrubbing) การเลือกหัวที่ถูกต้องช่วย ประหยัดสาร–พลังงาน ลดของเสีย และยกระดับความสม่ำเสมอของคุณภาพงาน ในขณะที่การเลือกผิดทำให้ต้นทุนพุ่งและเครื่องมือสึกเร็ว

ประเภทหัวพ่นสเปรย์หลักและงานที่เหมาะ

1) Full Cone (กรวยเต็ม)

• ลักษณะ: ละอองกระจายเต็มวง หยดขนาดกลาง–หยาบ

• จุดเด่น: ครอบคลุมพื้นที่ปริมาตรได้ดี แรงปะทะพอเหมาะ

• งานเหมาะ: สเปรย์คูลลิ่ง, ล้างตะแกรง/ชิ้นงาน, gas scrubbing เบื้องต้น, ชุ่มชื้นพื้นที่กว้าง

2) Hollow Cone (กรวยกลวง)

• ลักษณะ: ละอองละเอียดกว่า กระจายรอบวงมีช่องว่างกึ่งกลาง

• จุดเด่น: พื้นที่ผิวหยดสูง ระเหยไว เคลือบบางได้สม่ำเสมอ

• งานเหมาะ: เคลือบผิว/ผนังบาง, ปรับความชื้นเฉพาะจุด, คูลลิ่งที่ต้องการละอองละเอียด

3) Flat Fan (พัดแบน)

• ลักษณะ: แผ่นพัดสเปรย์เป็นแนวแบน มุมพ่น 15–110°

• จุดเด่น: กระจายสม่ำเสมอ ปรับจัดแนวบนรางหรือบูมได้ง่าย

• งานเหมาะ: ล้างสายพาน, Degreasing, เคลือบเส้นใย/ฟิล์ม, ฉีดคัดทิศทางชิ้นงาน

4) Solid Stream / Jet (สายน้ำตรง)

• ลักษณะ: ลำพุ่งตรง แรงปะทะสูง จุดเดียว

• จุดเด่น: เจาะคราบ/ตัดคราบและดีสเกลได้ดี

• งานเหมาะ: ล้างคราบฝังแน่น, cutting/jetting เฉพาะจุด, เข้าถึงพื้นที่ลึก/ซอก

5) Spiral Nozzle (สไปรัล)

• ลักษณะ: กำเนิดละอองจำนวนมากที่ ΔP ต่ำ และทางเดินกว้าง

• จุดเด่น: ทนอุดตันดี ให้ละอองกระจายหลวมสำหรับปริมาตรใหญ่

• งานเหมาะ: กดฝุ่นในพื้นที่เปิด, ดับกลิ่น, pre-scrubbing ก่อนแผงดัก

6) Air Atomizing / Air-Assisted (ละอองฝอยอัดอากาศ)

• ลักษณะ: ใช้ลมอัดช่วยแตกละอองให้ละเอียดมากในแรงดันของเหลวต่ำ

• จุดเด่น: คุมขนาดหยดและอัตราการไหลได้กว้าง ปรับละเอียดได้แบบไดนามิก

• งานเหมาะ: เคลือบผิวความละเอียดสูง, humidification ในระบบ HVAC/ห้องแล็บ, ดักฝุ่นละเอียดเฉพาะจุด

7) High-Pressure Fine Mist (แรงดันสูง)

• ลักษณะ: ใช้ปั๊ม 50–100 บาร์ + หัวรูเล็ก (≈0.10–0.3 มม.)

• จุดเด่น: ละอองระดับไมครอน ระเหยไว ไม่เปียกพื้นเมื่อจูนถูก

• งานเหมาะ: คูลลิ่งพื้นที่คนใช้งาน, เพิ่มความชื้นสายการผลิต, กดฝุ่นบริเวณต้นทาง, โซนรอคิว/พื้นที่เปิด

วิธีเลือกหัวพ่นให้ “ตรงงานจริง”

1) ขนาดหยด (Droplet Size)

• เล็ก (≤100–200 µm): เคลือบ/ระเหยไว เหมาะ coating, humidification แต่เสี่ยงฟุ้ง (drift)

• กลาง–หยาบ (200–1000+ µm): แรงปะทะสูง ไม่ฟุ้ง เหมาะล้าง/กดฝุ่นพื้นที่เปิด

2) มุมพ่น (Spray Angle)

• 15–45°: พุ่งไกล ปะทะสูง

• 60–110°: ครอบคลุมกว้าง เหมาะวางบนราง/สายพาน ให้แผลกซ้อนทับพอดี

3) อัตราการไหล (Q) และแรงดัน (ΔP)

เลือกหัวจากกราฟผู้ผลิตให้ได้ Q ที่แรงดันทำงานจริง ไม่ใช่เฉพาะค่าที่แรงดันสูงสุด แล้วเผื่อการสูญเสียในท่อ–ข้อต่อ 10–20%

4) ความหนืด/ของแข็งในของเหลว

ของเหลวหนืดหรือมีอนุภาค → ใช้หัวทางเดินกว้าง (Spiral/Full Cone) ลดการอุดตัน และพิจารณาตะแกรงกรองที่เหมาะ

5) วัสดุหัวพ่น (Chemical & Thermal Compatibility)

• SS316/316L: งานทั่วไป/กัดกร่อนปานกลาง–สูง

• Brass: น้ำ/น้ำมันบางชนิด (ไม่ทนสารกัดกร่อนจัด)

• PVDF/PTFE: สารเคมีเข้มข้น/อุณหภูมิ/การกัดกร่อนสูง

• Hastelloy/Monel: คลอไรด์สูง/สภาวะรุนแรง

• งานอาหาร–เครื่องดื่ม ควรขอเอกสาร Food Grade/การรับรองเพิ่มเติม

เคล็ดลับติดตั้งให้สม่ำเสมอ ประหยัด และไม่อุดตัน

• ท่อตรงก่อน–หลังหัว เพื่อให้การไหลนิ่ง ลดการส่ายลำสเปรย์

• ซ้อนทับลำสเปรย์ ให้ครอบคลุมเต็มพื้นที่โดยไม่เกิด hotspot

• กรอง 2 ขั้นขึ้นไป: หยาบ→ละเอียด (เช่น 80–100 mesh แล้วค่อย 200+ mesh สำหรับรูเล็ก)

• ติดเกจแรงดันก่อน–หลังโซน เช็กความต่างแรงดันเพื่อวินิจฉัยกรองตัน/รูสึก

• วาล์วกันหยด/เช็ควาล์ว ในงานที่ต้องการตัดน้ำเรียบเนียน ไม่มีน้ำหยดหลังปิด

• Quick-Release/Union สำหรับถอดล้างเร็ว ลด Downtime

บำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance)

• ตรวจ Q ที่แรงดันคงที่ ทุกเดือน: หาก Q สูงกว่าสเปค >+10% (โดยแรงดันเท่าเดิม) แสดงว่า “รูสึก” ควรเปลี่ยนหัว

• ล้างไส้กรองตามชั่วโมงงาน: น้ำ/สารขุ่นให้ถี่ขึ้น

• ทำความสะอาดหัวตามชนิดสาร: แช่สารทำความสะอาดที่เข้ากันได้ (หลีกเลี่ยงตัวทำละลายที่กัดวัสดุ/โอริง)

• สต็อกอะไหล่: หัวพ่น/โอริง/ซีลสำรอง 10–20% ของจำนวนระบบ

• บันทึกค่าแรงดัน–Q/อุณหภูมิสาร ทำ baseline สำหรับเทียบแนวโน้มเสื่อมสภาพ
  
  หัวพ่นสเปรย์อุตสาหกรรม, full cone nozzle, hollow cone nozzle, flat fan nozzle, spiral nozzle, solid stream, air atomizing nozzle, high-pressure mist, droplet size microns, spray angle 60–110, flow rate L/min, pressure bar, SS316 nozzle, PVDF/PTFE nozzle, Hastelloy, CIP cleaning, coating line, cooling spray, humidification, dust suppression, gas scrubbing, anti-drip, strainer mesh
  
  

  ถาม: จะรู้ได้อย่างไรว่าหัวพ่น “สึก” แล้ว?
  ตอบ: วัด Q ที่แรงดันคงที่ เทียบสเปค หากมากกว่า +10% คือรูขยาย/สึก ควรเปลี่ยนทันทีเพื่อลดสิ้นเปลืองสาร

  ถาม: เลือกมุมพ่นเท่าไรดีสำหรับสายพานกว้าง?
  ตอบ: เริ่มที่ 65–80° แล้วคำนวณระยะหัว–ชิ้นงานและการซ้อนทับให้ “ไม่มีจุดแห้ง” ตามความกว้างจริง

  ถาม: Air Atomizing ต่างจาก High-Pressure Mist อย่างไร?
  ตอบ: Air Atomizing ใช้ลมอัดช่วยแตกละอองที่แรงดันของเหลวต่ำ คุมละเอียดมาก ส่วน High-Pressure Mist ใช้แรงดันน้ำสูงโดยไม่ต้องลม—ง่ายกว่าเรื่องสาธารณูปโภค

  ถาม: ของเหลวมีอนุภาค ใช้หัวแบบไหนดี?
  ตอบ: เลือก Spiral/Full Cone ทางเดินกว้าง ร่วมกับกรองหยาบและละเอียดตามขนาดอนุภาค

  ถาม: วัสดุหัวพ่นเลือกอย่างไรเมื่อมีสารกัดกร่อน?
  ตอบ: เริ่มจาก SS316/316L ถ้ายังถูกกัดกร่อน ให้ขยับไป PVDF/PTFE หรือ Hastelloy โดยอ้างอิงตาราง compatibility รายสาร+อุณหภูมิ
  
  

  ต้องการ เลือกหัวพ่นให้ตรงสเปคกระบวนการ พร้อมผังติดตั้งและแผนบำรุงรักษา?
  ติดต่อทีม MR. THAI WATER เราช่วย

  • วิเคราะห์ วัตถุประสงค์งาน → แนะนำ ชนิดหัว–มุมพ่น–ขนาดหยด–อัตราการไหล

  • เลือก วัสดุ (SS316, PVDF, PTFE, Hastelloy) ให้เข้ากับสาร/อุณหภูมิ

  • จัด BOQ + ผังวางหัว + แผนกรอง/กันอุดตัน และอะไหล่สำรอง
    เพื่อระบบที่ สม่ำเสมอ ประหยัดสาร และลด Downtime

  ส่งรายละเอียด ของเหลว/สาร, อุณหภูมิ, Q/แรงดันที่มี, ความกว้างพื้นที่, เป้าหมายกระบวนการ แล้วรับข้อเสนอ คุ้มงบ–พิสูจน์ได้หน้างาน ทันที